Republika Srpska, zemlja sa bogatom tradicijom i prirodnim lepotama, nudi mnogo toga za ljubitelje prirode i avanture, od nacionalnih parkova, planinskih vrhova, izvora reka, a za ljubitelje tradicije i kulture, mnoštvo kulturnih i istorijskih spomenika i manastira.

Banja Luka, čini srce Republike Srpske, bogata je istorijskim, kulturnim i prirodnim znamenitostima. Grad nudi raznovrsne atrakcije, od istorijskih spomenika i kulturnih objekata, do prirodnih lepota u okolini.

Izdvojićemo nekoliko najznačajnijih znamenitosti:

• Hram Hrista Spasitelja, pravoslavni hram, jedna od najlepših i najprepoznatljivijih građevina u gradu. Dimenzije hrama su impresivne, njegova impozantna kupola i ikonostas čine ga važnim verskim i kulturnim centrom, izgrađen od crvenog i žutog kamena travertina, a kupole su prekrivene zlatnim prohrom limom. Njegova arhitektura oduzima dah svakom posetiocu, i stoji kao simbol obnove i vere u centru grada.

• Banski Dvor, pored hrama Hrista Spasitelja, izgrađen 1929. godine, kao sedište guvernera banske provincije Vrbas. Banski dvor danas je kulturni centar Banja Luke, mesto održavanja raznih izložbi, izvedbi, predavanja i mnogih drugih kulturnih manifestacija.

• Palata predsjednika, izgrađena još za vreme Bana Svetislava Milosavljevića 1936. godine, nalazi na listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine, svakako privlači pažnju posetioca.

• Narodno pozorište Republike Srpske, osnovano je 1930. godine kao "Narodno pozorište Vrbaske banovine", zaslužno za razvoj dramske umetnosti u ovoj regiji.

• Gospodska ulica, najpoznatijih ulica u Banja Luci, turistička zona sa brojnim prodavnicama, kafićima i restoranima. U ovoj ulici se nalazi i Banjalučki trg, gde se održavaju mnoge manifestacije, koncerti i događaji.

• Castel, Banjalučka tvrđava, jedan od najvažnijih istorijskih spomenika grada, u centru grada. Izgrađena je u 16. veku, za vreme vladavine Osmanlijskog carstva, bila je deo odbrambenog sistema. Danas je restaurirana i otvorena za posetioce, pruža prelep pogled na grad i reku Vrbas. Unutar same tvrđave, osim letnje pozornice, dečijeg igrališta i nacionalnog restorana, smeštene su prostorije Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasleđa Republike Srpske, koji postoji od 1976. godine.

• Ferhat-pašina džamija, poznata i kao Ferhadija, predstavlja najpoznatiju džamiju u Banjoj Luci, datira iz 1579. godine i svedoči o bogatoj prošlosti grada. Džamiju je izgradio Ferhat paša Sokolović, tadašnji bosanski sandžak-beg. Građena je u klasičnom osmanskom stilu i smatra se jednim od najuspešnijih arhitektonskih ostvarenja 16. veka na ovim prostorima. 

• Katedrala Svetog Bonaventure, katolička katedrala je važna verska i kulturna znamenitost Banja Luke. Sagrađena je 1969. godine i predstavlja duhovni centar za katolike u ovom delu Bosne i Hercegovine, sagrađena u čast Svetog Bonaventure, srednjovekovnog franjevačkog teologa.

• Muzej Republike Srpske, kulturni centar, koji čuva istoriju, tradiciju i kulturu Republike Srpske, uključujući etnološke, arheološke i umetničke zbirke. Poseta muzeju pruža bolje razumevanje bogate prošlosti ovog regiona. Muzej je smešten u objektu Doma radničke solidarnosti u kojem su Narodna i univerzitetska biblioteka i dečije pozorište. U svojim zbirkama muzej čuva više od 30.000 eksponata. Specijalizovana biblioteka raspolaže sa više od 14.000 knjiga.

• Muzej savremene umjetnosti, nalazi se u zgradi koja je nekada predstavljala staru austrougarsku železničku stanicu izgrađenu još 1891. godine. Sadrži najveću zbirku umetnosti 20. veka u Republici Srpskoj.

• Spomenik borcima NOB-a, spomenik posvećen borcima Narodno oslobodilačkog rata (NOB) iz Drugog svetskog rata, nalazi se u centralnom delu grada. Spomenik je simbol otpora i borbe protiv fašizma, a okružen je zelenilom, pružajući posetiocima mesto za refleksiju i setnu šetnju.

• Park Petar Kočić, popularno odredište za opuštanje i šetnje, posvećen jednom od najvažnijih srpskih književnika, Petru Kočiću. Jedan od dva najpoznatija parka u Banja Luci, drugi park je Mladen Stojanović.

• Stari most, preko reke Vrbas, je istorijska tačka koja datira iz osmanskog perioda. Danas je jedan od najlepših mostova u Banja Luci, a predstavlja značajan simbol grada. 

Prirodna blaga Republike Srpske su značajani turistički resurs. Pružaju bogatstvo pejzaža, nacionalnih parkova, planina, reka, izvora, jezera i šuma, evo nekoliko prirodnih lepota koje vas pozivaju da ih otkrijete:

• Nacionalni park Kozara smešten u severozapadnom delu Republike Srpske, poznat po svojoj netaknutoj prirodi, bogat je stazama, šumama, planinskim predelima i brojnim jezerima. Kozara nazvana još i “Zelenom ljepoticom”, nudi brojne staze koje vode do vidikovaca sa neverovatnim prizorima. Duž staza postavljene su i klupe i nadstrešnice za odmor, ložišta za vatru. Uređena su izletišta, a staze i mostovi vode vas do izvorišta pitke vode. Najzastupljenije šume na području nacionalnog parka su visoke šume bukve i jele. Gusti kompleksi ovih šuma posebno su lepi u jesen, kada se nijanse jesenjih boja poput crvene, žute i smeđe izmešaju sa zelenom bojom četinara. Park je popularan zimi zbog skijališta na Mrakovici, skijalište nudi idealne uslove za početnike i rekreativce. Kozara je savršeno odredište i za ljubitelje istorije, jer se na ovom području nalaze spomenici. Memorijalni kompleks na Mrakovici je spomenik posvećen borcima i civilima iz Kozarske bitke, jedne od najvažnijih bitaka Drugog svetskog rata u ovom regionu.

• Nacionalni park Sutjeska je jedan od najstarijih i najlepših, smešten na jugoistoku Republike Srpske. Ovde se nalazi i najviši vrh Republike Srpske – Maglić (2.386 metara), koji je popularan među ljubiteljima planinarenja. Park obuhvata reku Sutjesku koja pritiče kroz samo srce ovog parka, šume, planinske vrhove i prostrane livade, a posebnu pažnju privlači zbog svoje bogate flore i faune. U šumi dominira bukva koja se nikada ne seče, pa su neki primerci stariji od 300 god. Životinjski svet je takođe izuzetno bogat. U gustim šumama i po planinskim vrletima, žive gotovo sve vrste tipične za balkanski planinski prostor. Ovde se nalazi i jedna od dve poslednje prašume u Evropi - Perućica. Planinski potok Perućica pravi vodopad visine oko 75 metara. Sačuvana divljina u parku jeste jedna među najveličanstvenijim u Evropi, i idealna destinacija za one koji žele da pobegnu u netaknutu prirodu.

• Nacionalni park Drina poseduje izuzetne prirodne vrednosti, klisurasto-kanjonska dolina reke i njenih pritoka, jeste najmlađi nacionalni park na teritoriji. Stanište je za mnoge retke biljne i životinjske vrste. Kanjon reke Drine, jako popularan među ljubiteljima kanjoninga. Foča, grad na reci Drini, poznat po kulturnoj baštini, jeste grad koji možete posetiti u ovom delu Republike Srpske.

• Reka Vrbas protiče kroz Banja Luku. Šetnja pored Vrbasa posebna je za lokalno stanovništvo i deo je njihove svakodnevice, ali i kupanje u Vrbasu u letnjem periodu takođe. Reka Vrbas poznata je po kristalno čistoj vodi. Ovo je jedna od ribolovačkih destinacija. Kanjon reke Vrbas, jedno je od najlepših prirodnih čuda u okolini Banje Luke. Idealno je za one koji žele da provedu dan u spektakularnoj prirodi. Visoke litice pružaju dramatičan prizor, duboki kanjon je prepun divljih i nepristupačnih delova, prelepih šumskih oblasti, brojnih stena i vodopada, kao i staza koje vode kroz netaknutu prirodu. Kanjon nudi brojne aktivnosti, kao što su rafting, kajaking, ali i planinarenje i biciklizam. Kanjon pruža izazovne brzace, što ga čini idealnim za ljubitelje adrenalinskih aktivnosti. Svake godine, organizuju se rafting takmičenja i ture, koje privlače brojne posetioce. Krupski slapovi ili Krupa na Vrbasu nalaze se južno od Banje Luke na mestu gdje reka Vrbas napušta svoj kanjon i ulazi u Krupsko polje. Malo mesto savršeno za beg iz gradske buke, ukrašeno vodopadima, mlinovima i izvorima vode. Ova lokacija je posebna i po manastiru koji se tu nalazi i potiče iz 13. veka. 

• Reka Drina, prirodna granica između Srbije i Republike Srpske, poznata je po svojom kristalno čistom vodom, svojim kanjonima i divljim predelima, idealnim za rafting i kajaking takođe.

• U južnom delu opštine Šipovo nalazi se reka Janj, šarmantna po svojoj prirodi, reka je bogata pastrmkom, a smaragdno zelena voda čini je zaštićenim prirodnim rezervatom Republike Srpske i domom Janjske prašume. Višestruke kaskade i vodopadi koje formira reka Janj ostavljaju nezaboravan utisak za svakog posetioca. Vrlo popularna turistička destinacija. Restorani iznad vode, sam žubor vode, odaju poseban osećaj dok isprobavate neke od domaćih proizvoda.

• Takođe, na području Šipova, nalaze se  izvor reke Plive. Izvor je savršen prirodni fenomen, tačnije tri prelepa izvora. Sa posebnom energijom, svojom lepotom, kristalno čistom vodom, pogodan za odmor i opuštanje. Izvor  predstavlja jedan od najvećih izvora pitke vode u Evropi.

• Brojna jezera nalaze se na teritoriji Republike Srpske, spomenućemo neka od njih: Orlovačko jezero, nalazi se u sklopu Nacionalnog parka Sutjeska; Bilećko jezero na reci Trebišnjici kod Bileće, predstavlja najveću vještačku akumulaciju vode na Balkanu; Jezero Alagovac, veštačko jezero u blizini Nevesinja; Zvorničko jezero, prva vodena akumulacija na Drini; Jezero Perućac predstavlja jednu od najvažnijih akumulacija vode u regionu, splavarenje celom njegovom dužinom pruža posebno iskustvo turistima; Jezero Balkana, turističko-rekreativni centar, popularan među stanovništvom, pogodno za relaksaciju i vikend kupanje tokom letnjeg perioda.

Plivsko jezero, nije deo Republike Srpske, ali je nadomak grada Jajce, jedno od najlepših jezera, idealno je za ribolov, vožnju kajaka, kanua, pedalina, skokova i plivanja, pa sve do aktivnosti na obalama, poput odbojke, vožnje bicikla, šetnje i na kraju roštilja na poznatom izletištu kod mlinčića. Mlinčići ili vodenice, sagrađeni 1562. godine, nalaze se između Malog i Velikog Plivskog jezera. Neverovatno je koliko mnogo mogućnosti za rekreaciju pružaju Malo i Veliko Plivsko jezero. Plivski vodopadi, visoki su 20 metara i jedini su u svetu koji se nalaze u centru grada, stvarajući spektakularan prizor.

• Planina Jahorina, pripada Dinarskom planinskom sistemu, poznata je kao zimski raj za skijaše i ljubitelje zimskih sportova. Pogodna konfiguracija terena, obilje vrlo kvalitetnog snega, odgovarajuća klima, 20 km staza za alpske discipline, kao i blage padine, uvrstile su ovu planinu među najlepše i najpoznatije ski-centre u regionu. Tokom leta pruža mnoštvo mogućnosti za ljubitelje prirode, prekrivena je bujnim šumama i njeni vrhovi nude panoramski pogled na okolna područja. Možete uživati u tišini prirode, u svežem planinskom vazduhu, planinarenju, biciklizmu i ostalom planinskim aktivnostima.

• Ostale planine, ne tako atraktivne kao Jahorina, su: Planina Manjača, nalazi se u neposrednoj blizini Banja Luke, popularna je destinacija za planinarenje, biciklizam i uživanje u prirodi. Planina je posebno atraktivna zimi, kada postaje idealno odredište za skijanje i druge zimske sportove, posebno za početnike. Planina je takođe dom mnogim životinjskim vrstama, a prelep pogled sa vrhova je pravo osveženje za sve ljubitelje prirode; Planina Maglić, najviši vrh zemlje i pravi izazov za planinare. Sa svojim livadama, brdima i obronocima jeste prava lokacija za istraživanje prirode; Zelengora se smatra jednom od najlepših planina u zemlji zahvaljujući brojnim izvorima bistre, hladne vode, potocima, rekama i jezerima, a posebna atrakcija su glečerska jezera - "gorske oči"; Planina Ozren se nalazi u severnom delu Republike Srpske i savršena je lokacija za paraglajding; Planina Javor se nalazi u istočnom delu Republike Srpske poznata kao mesto sa najvišom količinom ozona u Evropi.

• Pećina Orlovača, poznata i kao Savina pećina, nalazi se na brdu Orlovača, opština Pale. Prirodni fenomen i jedna od najlepših pećina, poznata je po svojim stalaktitima i stalagmitima, a poseta pećini je pravi doživljaj za ljubitelje prirodnih formacija. Pećina Rastuša, poznata po svojoj atraktivnosti i jedinstvenosti, nalazi se u blizini Teslića predstavlja kompleks od 6 međusobno spojenih pećina koje čine najveću speleološku formaciju u Republici Srpskoj.

Republika Srpska bogata je kulturnim nasleđem, brojnim manastirima i crkvama, spomenicima, a posebno narodnim običajima koji se održavaju do danas.

Među najpoznatijim manastirima u Hercegovini je manastir Tvrdoš, jedno od najlepših mesta na jugu Republike Srpske. Manastir je smešten u Trebinju, okružen vinogradima i prelepim pejzažima. Trebinje, grad poznat po svojoj mediteranskoj atmosferi, privlači posetioce iz celog sveta, ukoliko ste u ovom regionu nemojte ga propustiti. U Hercegovini nalaze se još i manastir Duži ili Hercegovačka Gračanica. 

Možete posetiti i ostale manastire u Republici Srpskoj: pomenuti manastir Krupa na Vrbasu, manastir Moštanica iz 16. veka u blizini planine Kozara, jedan od retkih "ženskih manastira" pod imenom manastir Gomionica koji datira iz 16. veka, u područiju oko Bjeljine manastir Tavna koji je dobio naziv po maloj reci u okolini, manastir Papraća podignut od strane srpskog kralja Dragutina i njegovih sinova. 

Stari most u Višegradu, nacionalni spomenik, Most Mehmed-paše Sokolovića predstavlja jedno od najmonumentalnijih dela arhitekture koja je nastala u razdoblju od 15. do 19. veka u Bosni i Hercegovini. Inspirisan mostom u Višegradu, pisac Ivo Andrić je napisao roman “Na Drini ćuprija”, za koji je 1961. godine dobio Nobelovu nagradu. Režiser Emir Kusturica je došao na ideju i podigao u Višegradu Andrić grad, turistički, kulturni, administrativni i edukativni kompleks.

Ukoliko ste ljubitelj prirode i avanture, ovaj deo Balkana je prava oaza za vas... a tradicija i vedrina naroda ovog podneblja će vas sa sigurnošću očarati ..